Kwerenda w Krakowie

W dniach 09.−13.03. zespół ds. strat przebywał w Krakowie w celu przeprowadzenia kwerend w Muzeum Krakowa (MK) oraz Muzeum Etnograficznym im. Seweryna Udzieli (MEK). Instytucje te jak się okazało posiadają w swych zbiorach szereg militariów pochodzących z dawnych zbiorów zamku malborskiego. Oprócz tego Muzeum Krakowa jest bodajże jedyną znaną nam obecnie instytucją, w której zachowało się tak wiele materiału dokumentującego okoliczności przekazu zbiorów malborskich do tej instytucji, a także dalszego rozproszenia kolekcji.

Praca zespołu była zatem bardzo owocna. Dzięki temu poszerzyliśmy wiedzę na temat rozproszenia największej przedwojennej kolekcji, a także mieliśmy okazję obejrzeć obiekty, które od zakończenia II wojny światowej uważane były za straty wojenne.

Do Krakowa zaprowadził nas zachowany w Muzeum Wojska Polskiego dokument z dnia 09.01.1969 roku. W piśmie Dyrektora Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – Stanisława Czerpaka − skierowanym do Dyrekcji Muzeum Wojska Polskiego znajdujemy informacje odnośnie zwrotu „eksponatów broni” wypożyczonych z Muzeum  Wojska, a także obiektów przejętych przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa ze Składnicy Muzealnej w Namysłowie 27 listopada 1952 roku (ok. 3000 eksponatów).

Dokument szczegółowo podaje informacje odnośnie zbiorów otrzymanych z Namysłowa, m.in. fakt wciągnięcia do inwentarza muzealnego MK blisko 800 sztuk okazów broni, która została opracowana, zinwentaryzowana, skatalogowana i sfotografowana.

Część eksponatów, decyzją i za zgodą Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Sztuki, została przekazana w latach 1963−1964 innym instytucjom polskim: Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu (338 szt.), Muzeum Śląskiemu we Wrocławiu (198 szt.), Muzeum w Częstochowie (325 szt.), Muzeum Mazurskiemu w Olsztynie (252 szt.), Muzeum w Stargardzie Szczecińskim (221 szt.), Muzeum w Będzinie (118 szt.), Muzeum w Liwie k. Węgrowa (250 szt.), Muzeum w Łańcucie (22 szt.), Muzeum Etnograficznemu w Krakowie (65 szt.), Teatrowi Staremu w Krakowie (obiekty zdekompletowane i fragmenty bez żadnej wartości muzealnej, 183 szt.). Daje to łączną liczbę 1972 obiektów.

Kwerenda przeprowadzona w MEK oraz w MK dała potwierdzenie, iż zbiór przekazany z Namysłowa stanowią obiekty pochodzące z zamku w Malborku. Do Muzeum Etnograficznego trafiły obiekty broni egzotycznej, licznie reprezentowanej w malborskich zbiorach.

Czy w pozostałych instytucjach stwierdzimy obecność malborskich militariów? Po optymistycznych badaniach w Krakowie, wydaje się to bardzo prawdopodobne. Jednakże potwierdzenie tego uzyskamy po przeprowadzeniu stosownych kwerend w wymienionych wyżej instytucjach. Wstępna analiza pozyskanego materiału wykazała również, iż pojedyncze obiekty mogły trafić do Muzeum Narodowego w Poznaniu. Ten wątek również zostanie poddany głębszym badaniom.

Zgromadzony materiał z pewnością przybliży nam historię tej jakże ciekawej kolekcji. Niebawem zaprezentujemy Państwu wybrane obiekty zachowane w Krakowie, pośród których znajdują się m.in. afrykańskie włócznie, czy też japońska zbroja.

Składamy serdeczne podziękowania Dyrekcji Muzeum Krakowa oraz Muzeum Etnograficznego za umożliwienie przeprowadzenia kwerendy. Szczególne podziękowania kierujemy do pracowników obu instytucji: dr. Jacka Zinkiewicza – kierownika działu militariów MK, p. Andrzeja Malika – Głównego Inwentaryzatora MK oraz p. Justyny Masłowiec – Głównego Inwentaryzatora MEK oraz p. Jacka Kukuczki – kustosza działu Kultur Pozaeuropejskich.

(oprac. A. Siuciak)