proweniencja: Berlin?
warsztat: Franz Lauterbach (1865−1933)
technika: witrażownictwo
materiał: szkło, ołów
data powstania: 1908−1909 r.
data utraty dzieła: lata 1945−1960
Witraż o wymiarach 55 x 158 cm, złożony z 3 kwater, oprawiony w prostokątną, drewnianą ramę z dwoma zawiasami i zawieszony na hakach lewego ościeża okna nr 2 po zachodniej stronie sali (patrz: rzut).
Wizerunek Judy Machabeusza, przywódcy żydowskiego powstania przeciwko Seleucydom w latach 167–160 p.n.e. Dojrzały mężczyzna z gęstą, ciemną brodą ukazany en face, w pełnej postaci, w lekkim rozkroku. Ubrany w pancerz kolczy ze stalowymi naramiennikami i tunikę bez rękawów, zdobioną pasami niewielkich prostokątów. W prawej ręce trzyma rozwinięty proporzec, lewa spoczywa na wysokości biodra, na tarczy zawieszonej na mieczu w pochwie, wspartym na ziemi. Głowa nakryta szerokim, spiczastym hełmem typu kapalin, na nogach stalowe nakolanniki i ostrogi. Na tarczy i proporcu herb: dzwon na ciemnym tle. Po bokach głowy inskrypcja: „Judas / M/ac/ab/ae/us”, druga, nieczytelna, poniżej stóp. Tło przedstawienia wypełnione niewielkimi, prostokątnymi polami.
Jeden z witraży wchodzących w skład zespołu prezentującego poczet „Najlepszych Bohaterów” – cyklu ikonograficznego stworzonego ok. 1902 r. przez Conrada Steinbrechta z zamiarem wykorzystania w oknach Wielkiego Refektarza, nawiązującego do znanego w średniowieczu motywu „Dziewięciu Bohaterów”.
Lit.: Geschäftsbericht des Vorstandes des Vereins für die Herstellung und Ausschmückung der Marienburg für die Zeit vom 1. Oktober 1902 bis zum 1. Oktober 1905, Danzig 1905, s. 5; R. Rząd, Zespoły heraldyczne w dekoracji Wielkiego Refektarza na Zamku Średnim w Malborku w XIX i XX wieku, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, Nowa Seria, t. 1 (12), 1993, s. 121−123.
(oprac. R. Rząd)
Marienburg Baujahr 1909, il. 10.
Rzut wnętrza Wielkiego Refektarza prezentujący układ witraży stanowiących poczet "Najlepszych bohaterów"; oprac. R. Rząd.