proweniencja: Berlin?
warsztat: Franz Lauterbach (1865−1933)
technika: witrażownictwo
materiał: szkło, ołów
data powstania: 1908−1909 r.
data utraty dzieła: lata 1945−1960
Witraż o wymiarach 55 x 158 cm, złożony z 3 kwater, oprawiony w prostokątną, drewnianą ramę z dwoma zawiasami i zawieszony na hakach prawego ościeża okna nr 2 po zachodniej stronie sali (patrz: rzut).
Pełnopostaciowy wizerunek Jonatana Machabeusza (zm. 143 r. p.n.e.), młodszego brata Judy, po śmierci którego został przywódcą żydowskiego powstania przeciwko Seleucydom w latach 160–142 p.n.e. Młody mężczyzna stojący w lekkim rozkroku, ukazany en face. Ubrany w pancerz kolczy ze stalowymi naramiennikami i tunikę bez rękawów, zdobioną kolistym ornamentem. W prawej ręce trzyma włócznię z rozwiniętym proporcem, lewa spoczywa na wysokości biodra, na tarczy zawieszonej na mieczu w pochwie, wspartym na ziemi. Głowa zwrócona lekko w prawo, okolona jasnymi, prostymi włosami, nakryta szerokim, spiczastym hełmem typu kapalin. Na nogach stalowe nakolanniki i ostrogi. Na tarczy i proporcu herb: jasny dzwon podtrzymywany przez dwa orły w ciemnym kolorze. W tle inskrypcje: po bokach głowy „Jon/athan”, wzdłuż prawej nogi „M/ac/ab/ae/us”, trzecia, nieczytelna, poniżej stóp. Tło przedstawienia wypełnione niewielkimi, prostokątnymi polami.
Jeden z witraży wchodzących w skład zespołu prezentującego poczet „Najlepszych Bohaterów” – cyklu ikonograficznego stworzonego ok. 1902 r. przez Conrada Steinbrechta z zamiarem wykorzystania w oknach Wielkiego Refektarza, nawiązującego do znanego w średniowieczu motywu „Dziewięciu Bohaterów”.
Lit.: Geschäftsbericht des Vorstandes des Vereins für die Herstellung und Ausschmückung der Marienburg für die Zeit vom 1. Oktober 1902 bis zum 1. Oktober 1905, Danzig 1905, s. 5; R. Rząd, Zespoły heraldyczne w dekoracji Wielkiego Refektarza na Zamku Średnim w Malborku w XIX i XX wieku, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, Nowa Seria, t. 1 (12), 1993, s. 121−123.
(oprac. R. Rząd)
Marienburg Baujahr 1909, il. 10.
Rzut wnętrza Wielkiego Refektarza prezentujący układ witraży stanowiących poczet "Najlepszych bohaterów"; oprac. R. Rząd.