Gregoriański mlecznik w stylu złocistych lustrów, ok. 1820 r.

proweniencja: Królestwo Wielkiej Brytanii, Staffordshire

warsztat: nieznany

materiał: kamionka angielska; jasna glinka, szkliwo cynowe, tlenek miedzi

technika: toczenie na kole, odlew, obróbka ręczna, suszenie, szkliwienie wewnątrz na biały kolor, wypalanie w atmosferze utleniającej. Zewnętrzna i górna część wewnętrznej powierzchni naczynia pokryta farbami miedzianymi tzw. lustrowymi, wypał w atmosferze redukcyjnej.

[lustr (ang. Copper Lustre) – metaliczna glazura powstała w wyniku wypalania bez dostępu tlenu, tzw. redukcyjnego, w temperaturze ok. 800^o C wyrobów, których powierzchnia pokryta została tlenkami metali, takich jak miedź lub srebro]

wymiary: wys. 10,8 cm

dawny numer inwentarzowy: Inw. HMM WPr. 296

utrata zabytku: po 1945 r.

Bibl.: Inventar Heimat Museum Marienwerder 1925-1944, s. 23, poz. 296.

W 1925 roku naczynie zostało podarowane do zbiorów kwidzyńskiego muzeum przez Augustę Wilhelminę Schwarz, z domu Steffen, żonę malborskiego fotografa Ferdinanda Schwarza. Heym wycenił dar na 10 marek (il. 1).

Zaginiony przedmiot to niewysoki mlecznik o pękatym brzuścu przechodzącym łagodnie w niską, szeroką szyję, od frontu wyprofilowaną w pokaźny trójkątny dzióbek. Pod jego wywinięciem znajdowała się plastycznie opracowana palmetka. Podstawa szyi od brzuśca oddzielona była niewielkim uskokiem lub perełkowaniem. Ucho uformowane zostało z dwóch odcinków wałeczków ułożonych na kształt wici roślinnej, o nieco zgeometryzowanej linii przypominającej cyfrę 5 (il. 2).

Naczynia tego rodzaju były niedrogie, więc chętnie kupowane przez mniej zamożnych klientów z całej Europy. Na pobrzeżu Bałtyku najchętniej nabywali je mieszkańcy Kaszub. Kształt ucha i dekoracji pod wylewem naczynia wskazuje, iż mogło ono powstać w jakiejś garncarni na terenie Staffordshire w latach rejencji i wczesnego panowania Jerzego IV Hanowerskiego. Przedmioty te, jako mniej dekoracyjne używane były powszechnie w domostwach bez większej uwagi na ich zachowanie, więc najczęściej ulegały zniszczeniu. Nie były przechowywane z pokolenia na pokolenie, stąd dziś duże zainteresowanie w środowiskach kolekcjonerskich w pozyskaniu ich do zbiorów.

(oprac. dr B. Pospieszna)