proweniencja: Berlin?
warsztat: Franz Lauterbach
technika: witrażownictwo
materiał: szkło, ołów
data powstania: 1908−1909 r.
data utraty dzieła: lata 1945−1960
Witraż o wymiarach 55 x 158 cm, złożony z 3 kwater, oprawiony w prostokątną, drewnianą ramę z dwoma zawiasami i zawieszony na hakach lewego ościeża okna nr 11 po wschodniej stronie sali (patrz: rzut).
Pełnopostaciowy wizerunek elektora Palatynatu, jednego z siedmiu, którzy wybierali cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Mężczyzna ukazany en face, w rozkroku, ubrany w kolczugę i nałożoną na nią tunikę z krótkimi rękawami, sięgającą kolan. Na głowie kaptur kolczy z hełmem typu łebka. Dłonie w rękawicach kolczych, prawą podtrzymuje hełm garnczkowy z labrami i klejnotem w kształcie mitry arcybiskupiej, lewa spoczywa na wysokości biodra, na tarczy zawieszonej na mieczu w pochwie, opartym o ziemię. Na nogach stalowe nagolenniki i ostrogi. Tunikę i tarczę zdobi herb w kształcie krzyża. Nad głową zawinięta banderola z nieczytelną inskrypcją. Tło przedstawienia wypełnione ukośną kratką i stylizowanymi motywami roślinnymi w dolnej części. U podstawy uproszczony fryz arkadkowy z maswerkami.
Zaznaczyć należy, że wyżej wymieniony wizerunek, w jedynym źródle ikonograficznym jakim jest „Marienburg Baujahr 1909”, opisano jako postać świeckiego elektora Palatynatu. Przypisany mu herb (krzyż i mitra) każe jednak sądzić, że mamy tu do czynienia raczej z przedstawieniem sakralnego elektora Kolonii, który zgodnie z decyzją papieża Innocentego III zasiadał w kurii elektorskiej i miał prawo wyboru cesarza już od roku 1198. Nadreńscy hrabiowie Palatynatu utracili taki przywilej w roku 1623 na rzecz książąt Bawarii.
Jeden z witraży wchodzących w skład zespołu prezentującego poczet „Najlepszych Bohaterów” – cyklu ikonograficznego stworzonego ok. 1902 r. przez Conrada Steinbrechta z zamiarem wykorzystania w oknach Wielkiego Refektarza, nawiązującego do znanego w średniowieczu motywu „Dziewięciu Bohaterów”.
Lit.: Geschäftsbericht des Vorstandes des Vereins für die Herstellung und Ausschmückung der Marienburg für die Zeit vom 1. Oktober 1902 bis zum 1. Oktober 1905, Danzig 1905, s. 5; R. Rząd, Zespoły heraldyczne w dekoracji Wielkiego Refektarza na Zamku Średnim w Malborku w XIX i XX wieku, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, Nowa Seria, t. 1 (12), 1993, s. 121−123; K-F. Johannes, Die Goldene Bulle und die Praxis der Königswahl 1356–1410, Archiv für mittelalterliche Philosophie und Kultur, Band 14, 2008, s. 179–199
(oprac. R. Rząd)
Marienburg Baujahr 1909, il. 14.
Rzut wnętrza Wielkiego Refektarza prezentujący układ witraży stanowiących poczet "Najlepszych bohaterów"; oprac. R. Rząd.