Gipsowe kopie aniołów podtrzymujących tarcze herbowe, 1902‒1905

proweniencja: przypuszczalnie „Plastische Kunstanstalt und Thonwaarenfabrik C.W. Fleichmann”, Norymberga

materiał: gips, kleje, farby kazeinowe

dawny numer inwentarzowy:  Gipsabgußsammlung 672

data utraty zabytku: 1945 r.

W latach 1902–1905, jak wynika ze sprawozdania opublikowanego w Sprawozdaniach zarządu Towarzystwa Odbudowy i Upiększania Zamku Malborskiego (zob. TUTAJ), kolekcja odlewów gipsowych wzbogaciła się o kolejne kopie. Były to gipsowe odlewy, niektóre polichromowane, a nieliczne złocone, prac wybitnego rzeźbiarza Tilmana Riemenschneidera. Wśród nich były figurki 3 z 6 aniołów podtrzymujących tarcze herbowe z marmurowego nagrobka księcia biskupa Lorenza von Bibra (1521) z katedry św. Kiliana w Würzburgu (ryc.4-5).

Dwie polichromowane figurki aniołów z tarczami heraldycznymi zostały w 1915 roku umieszczone w ościeżach okna, w pomieszczeniu na drugim piętrze w Wieży Kleszej (ryc. 1). Gdzie ulokowano trzecią i jaki herb podtrzymywała nie wiadomo. Pierwsza figurka pulchnego aniołka z podniesionymi, ciemniejszymi niż karnacja, skrzydełkami jakby przylegała całym ciałem do ściany i dodatkowo przytrzymywała się  wyciągniętą w bok ręką (ryc. 2). Drugą ręką, opuszczoną w dół i lewą nogą wysuniętą w bok, przytrzymywała tarczę herbową skierowaną nieco w dół. Na czerwonej tarczy trzy srebrne kliny symbolizujące góry. Był to herb nazwany „Frankońskie Grabie” (niem. Fränkische Rechen), który od 1350 r. występował jako herb diecezji Würzburga.

Na ścianie glifu okiennego vis à vis pierwszej wisiała druga figurka aniołka – trzymacza heraldycznego (ryc. 3). Na fotografii, widoczna od tyłu i w dużym skrócie perspektywicznym, podtrzymuje tarczę z herbem rodziny von Bibra. Na jej złotym polu widoczny był heraldyczny znak wspiętego, czarnego bobra z opuszczonym łuskowatym ogonem.

Bibl.: Marienburg Baujahr 1915, il. 19; B. Pospieszna, Historia malborskiej kolekcji odlewów gipsowych, Studia Zamkowe, t. 6 (2018), s. 63.

(oprac. dr B. Pospieszna)