Pośród naczyń cechowych, przechowywanych do 1945 roku w „Izbie Rzemieślniczej” zlokalizowanej na drugiej kondygnacji Wieży Kleszej, wykonanych z cyny, w obecnych zbiorach znajduje się jedynie kufel malborskiego cechu gwoździarzy, datowany inskrypcją na 1826 rok. Drugim zabytkiem związanym z kulturą i obrzędowością rzemieślników malborskich jest buława cechu cieśli malborskich z 1777 roku. Zabytek od 1945 roku będący w posiadaniu Muzeum Narodowego w Gdańsku, od 2000 roku jest depozytem w zbiorach malborskich. Muzea użyczając sobie ten przedmiot intuicyjnie wiązały go z dawnymi zbiorami „Izby Rzemieślniczej” z Zamku Wysokiego w Malborku, jednak obie instytucje nie dysponowały poświadczeniem źródłowym potwierdzającym to przypuszczenie.
Dopiero w wyniku pogłębionych studiów nad badaniami proweniencyjnymi realizowanymi w ramach ministerialnego programu ustalono, że buława zakupiona została do zbiorów zamkowych za kwotę 10 marek, pomiędzy 1936 a 1937 rokiem.
Informacja ta weryfikuje nie tylko pochodzenie zabytku, ale ujawnia fakt istnienia w dawnym zbiorze zamkowym drugiego analogicznego typologicznie przedmiotu. Dotąd przypuszczano, że widoczny na zdjęciu z 1915 roku przedmiot leżący na stole pomiędzy dzbanem a wilkomem (fot. 2) może być buławą tożsama z przedmiotem z MNG (który został uszkodzony i nie prezentuje swojej pierwotnej formy). Dziś kiedy jasne jest, że zabytek który trafił po 1945 do Muzeum Pomorskiego (dziś MNG), w zbiorach malborskich znalazł się 20 lat po wykonaniu fotografii, wiemy że drugi przykład tego dość rzadkiego instrumentu cechowego jest stratą wojenną, która być może tak jak buława z MNG została przemieszczona lub zniszczona w większym stopniu i nie wydobyta z ruiny Wieży Kleszej na Zamku Wysokim.
Graniasta, sześciościenna, buława, jak wspomniano została uszkodzona. Uchwyt został odłamany od trzpienia, w miejscu ułamania widoczny jest drewniany drążony rdzeń na który nałożono blachę cynową.
Na trzpieniu, w połowie długości i na końcu, nalutowano na każdej ze ścianek ucha do zaczepienia zawieszek (tarcz z symbolami cechu lub nazwiskami członków), które niestety zaginęły (być może były wykonane z innego metalu, być może ze srebra). Na odcinku trzpienia, pomiędzy otokami z uch wygrawerowane majuskułowymi literami inskrypcje: Marienburg Ano 1777 / Gottfrid Hirsch B.S. / Frantz Christian Bruneckhorst / Daniel Budvich S.B. / Rudolph George Buschmann / Charll Kendler.
(oprac. B. Butryn)
Buława cechu cieśli malborskich, 1777, zbiory MNG.
Stół, lady cechowe, naczynia i dokumenty cechów malborskich, Wieża Klesza 1915.
Kufel cechu malborskich gwoździarzy, 1826, zbiory MZM.