Egipt, okres średniego Państwa (XXI‒XVIII w. p.n.e.) do okresu ptolemejskiego (IV‒I w. p.n.e.), 2400‒1580 p.n.e. do 304‒30 r. p.n.e.
Fajans egipski; pasta krzemionkowa żółta, szkliwo barwione lapis lazuli na kolor zielono-turkusowy
Odcisk w formie, szkliwienie, malowanie, kilkakrotne wypalanie; wymiary: wys. 22,5 cm
Nr przedwojennego inw.: inwentarz Blella, nr 510.
Nr w bazie strat wojennych: 67266
Data utraty zabytku: 1945 r.
Figurka ludzka ukazana en face zapewne z charakterystycznymi długimi włosami z prostą grzywką (peruka Starego Państwa) owinięta w całun. Tors opracowany blokowo, najprawdopodobniej z inskrypcją hieroglificzną. Klasycznie powinna być z dwiema motykami w dłoniach i workiem na plecach.
Pochodziła z kolekcji Theodora Josepha Blella zakupionej do zamku w Malborku w roku 1894. W momencie zakupu oszacowano ją na kwotę 2 marek i 3 groszy. Prezentowana była w szklanej witrynie w dziale „pogańskich starożytności” na podstryszu Wielkiej Komturii w północnym skrzydle Zamku Średniego. Dalsze losy i data utraty nieznane.
Dawna atrybucja: aegyptische Todtenstatuette – egipska figurka zmarłego. Figurki były wkładane go grobu zmarłemu. Wyobrażały służbę, która w krainie umarłych wykonywała pracę za zmarłego. W okresie Średniego Państwa była moda na pełnoplastyczne, ale dosyć blokowe figurki o znaczeniu funeralnym i apotropaicznym, które przypominały mumię. Wykonywano je najczęściej z tzw. fajansu egipskiego, czyli ceramiki pokrywanej szkliwem w kolorze turkusowym. W okresie Nowego Państwa były też wykonywane z innych materiałów i polichromowane. Osiągały od kilku do 50 cm wysokości. Pośród ‘uszebti’ z fajansu egipskiego, jak uważa Pomorska, jest najwięcej falsyfikatów. W Muzeum Regionalnym w Krasnymstawie podobna figurka z kolekcji aptekarza Feliksa Grodzickiego z Turobina. Hrabia Michał Tyszkiewicz (1828‒1897) również w swojej kolekcji posiadał kilka takich figurek, które obecnie są w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie (inw. MNW 236842, 236854).
(oprac. dr B. Pospieszna)
Ekspozycja na podstryszu Wielkiej Komturii na Zamku Średnim; Marienburg Baujahr 1910, fot. 15