Hermann Heinrich August Oetken urodził się 14 lutego 1868 roku w Oldenburgu jako syn rolnika Diedericha Oetkena i Marii Katarzyny z domu Scheide. Po ukończeniu gimnazjum, w latach 1885–1888, uczył się malarstwa w rodzinnym mieście, w pracowni znanego wówczas twórcy scenografii teatralnych Wilhelma Mohrmanna (1849–1934). W 1888 r. zatrudnił się w biurze architekta Ludwiga Klingenberga (1840–1924), gdzie opanował umiejętność rysunku i malarstwa architektonicznego. Razem odbyli też podróż naukową do Hiszpanii i Francji.
W 1890 r. przeniósł się do Hanoweru gdzie został uczniem prof. Hermanna Schapera (1853–1911). Wraz z nim pracował przy dekorowaniu i renowacjach zabytkowych budowli. W 1891 r. ukazały się jego pierwsze opublikowane prace – 20 wedut piórkiem stworzonych z okazji 50-tej rocznicy powstania Oldenburgischer Gerwerbe– und Handelsverein. Trzy lata później Ludwig Klingenberg zlecił mu wykonanie fresku z konnym portretem hrabiego Antona-Günthera (1583–1667) na ścianie jednego z najstarszych domów w Oldenburgu.
W 1895 r. odszedł z pracowni Schapera i założył własną w Berlinie. O poziomie jego prac świadczy duża liczba zamówień. W 1897 r. firma Deutsche Glasmosaik-Anstalt Puhl & Wagner z Rixdorfu zleciła mu opracowanie dwu mozaik do odbudowanego Domu Melanchtona w Bretten. Na przełomie lat 1897–1898 wykonał projekt mozaik w opactwie Maria Lach w Nadrenii. W roku 1898 wziął udział w Wielkiej Berlińskiej Wystawie Sztuki. Rok później namalował Pokłon Pasterzy w przedsionku kościoła Marii Magdaleny w Halle. W latach 1899–1901 pracował przy dekoracjach Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche w Berlinie. W 1900 r. zaprojektował witraże do nowej synagogi w Dortmundzie, a w roku następnym wykonał fresk w Magdalenenkapelle w Moritzburgu. Gdy w 1900 r. cesarz Wilhelm II podarował tureckiemu sułtanowi Abdul Hamidowi II monumentalną, 12-metrową fontannę dla pałacu Topkapi, Oetken zaprojektował jej mozaikowe dekoracje. Z pozostałych jego realizacji warto wspomnieć jeszcze malowidła w Domu Lutra w Eisleben (1902), fresk na elewacji Królewskiego Instytutu Biologicznego na Helgolandzie (1902), mozaikę w kaplicy Zbawiciela w Mirbach (1902–1903), witraże w kościołach w Groß Lüben koło Wittenbergi i św. Pawła w Halle oraz w klasztorze cystersów w Heiligengrabe (1903–1904), polichromie kościoła w Bad Schmiedeberg (1904–1905), mozaiki w Wieży Wilhelma w Berlinie i w Pałacu Cesarskim w Poznaniu (1904–1910). Około 1910 r. stworzył projekt polichromii w kościele św. Mikołaja w Stralsundzie, a w 1913 zaprojektował wyposażenie kaplicy Pałacu Cesarskiego w Poznaniu, na wzór słynnej Capella Palantina w Palermo. W 1906 r. za projekt mozaiki w Elisabeth-Kemenate na zamku Wartburg otrzymał tytuł profesora. Rok później został członkiem Oldenburger Künstlerbund i objął katedrę dekoracji średniowiecznych na Politechnice w Charlottenburgu, którą kierował blisko 20 lat.
Mimo samodzielnych zleceń nie zrywał kontaktów z Hermannem Schaperem, który u szczytu swej popularności, w 1897 r. otrzymał kolejne, wielkie zamówienie na prace w zamku malborskim. Aby mu sprostać stale powiększał grono swoich współpracowników. Wraz z Oetkenem tworzyli je: Karl Bohlmann (1877–1929), Heinrich Mittag (1859–1920), Ludwig Wilhelm Martin Morisse (1870–1936) i malarz o nazwisku Bürma. Niewykluczone, że Oetken pracował przy malowidłach w Kapitularzu (1892–1898), Jadalni konwentu (1896) czy Wielkim Refektarzu (1910).
Gdy w czerwcu 1911 r. Hermann Schaper zmarł, malborskie prace według jego projektów dokończyli uczniowie. Jeszcze w tym samym roku Friedrich Schwarting (1883–1918) polichromował ścianę zachodnią kaplicy św. Anny. August Oetken zaś w 1915 r. wykonał trzy wielkie sceny figuralne na ścianie północnej Wielkiego Refektarza: Założenie Królewca przez króla Czech Ottokara w 1255 r., Stłumienie Wielkiego Powstania Prusów w latach 1265–1274 i Przekazanie Zakonowi chorągwi Bawarii w 1337 r.
Po zakończeniu I wojny światowej Oetken zajmował się m.in. malowaniem tablic pamiątkowych ku czci poległych żołnierzy. W latach 1923–1925 ponownie współpracował z firmą Puhl & Wagner, wykonującą wedle jego starych projektów mozaiki dla katedry w St. Louis w USA. Jego ostatnią większą pracą były polichromie kościoła św. Piotra w Berlinie-Lichterfeld (1926). Po dojściu do władzy Hitlera zaprzestał dalszej pracy. W 1944 r., po zburzeniu jego domu w Berlinie i utracie całego dorobku artystycznego, powrócił do Oldenburga. Tam, żyjąc w ubóstwie, malował niewielkie pejzaże i martwe natury. Zmarł 20 maja 1951 r.
Lit.: Marienburg Baujahr: 1892, fot. 5; 1894, fot. 29; 1896, fot. 4, 6; 1898, fot. 5; 1910, fot. 28; 1912, fot. 2–7; W. Schwandt, Marienburg. Schloss und Stadt in Preussen, Danzig 1908, s. 24; „Nachrichten der Königlichen Schlossbauverwaltung zu Marienburg Wpr.”, Danzig 1911, s. 4, fot. 10; Oetken, August, w: H. Vollmer, Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart. Begründet von Ulrich Thieme und Felix Becker, Bd. 25, Leipzig 1931, s. 575–576; http://www.derschy.de/Biografien/O-P; R. Vierhaus, Deutsche Biographische Enzyklopädie, 2. Ausgabe, Bd. 7, München 2007, s. 557.
(oprac. R. Rząd)
Wielki Refektarz z polichromiami Oetkena; Marienburg Baujahr, 1915, fot. 10.