Erich Wernicke (1877−1953)

Z wykształcenia matematyk, fizyk, geograf i pedagog, z zamiłowania wybitny historyk-regionalista. Urodzony 14 października 1877 r. w Altenplathow koło Genthin w Starej Marchii (Sachsen-Anhalt, Niemcy), jako syn nauczyciela. Uczęszczał do humanistycznego liceum w Genthin i Ritterakademie in Brandenburg (Akademia Rycerska w Brandenburg nad Havlem). W dalszej kolejności studiował matematykę, fizykę i geografię w takich miastach jak: Berlin, Göttingen i Greifswald. W 1903 r. zdał państwowy egzamin nauczycielski. W następnym roku przebywał już w Toruniu i Gdańsku, jako aplikant nauczycielski. Od 1905 r. mieszkał i pracował w Kwidzynie. Najpierw pełnił funkcję starszego wykładowcy w klasycznym Königliche Gymnasium (Królewskim Gimnazjum), które mieściło się w klasycystycznym gmachu przy Flottwellplatz (Plac Flottwella), a od 1913 r., jako Oberstudienrat (starszy radca naukowy) piastował stanowisko dyrektora wyższego liceum żeńskiego, nazywanego Hermann-Balk-Schule. Pomimo uzyskania wykształcenia z nauk ścisłych, Wernicke fascynował się historią, a przede wszystkim dziejami regionu Kwidzyna i samego miasta, które stało się jego drugą małą ojczyzną. Od 1912 roku był członkiem zarządu Das Historisches Verein für den Regierungsbezirk Marienwerder (Towarzystwo Historyczne Rejencji Kwidzyńskiej), a w latach późniejszych został jego prezesem. Po zwolnieniu ze służby wojskowej w 1918 r. zaangażował się w działalność agitacyjną, która związana była z Plebiscytem na Powiślu. W 1933 r., kiedy miasto obchodziło huczne uroczystości z okazji 700 rocznicy nadania praw miejskich, odpowiedzialny był za szereg zadań o charakterze historycznym.

Wernicke zalicza się do najlepszych historyków Kwidzyna i jego regionu. Niestrudzenie pracował latami nad bogatymi archiwaliami miasta, co przekształciło się na imponujący dorobek naukowy. Do bibliografii badacza zaliczyć można liczne artykuły i książki. Najważniejsze z nich to te o charakterze monograficznym, mi.in: Marienwerder Geschichte der ältesten Stadt der Reichsdeutschen Ostmark, Marienwerder 1933; Die Geschichte der 72 Großbürgerhäuser in Marienwerder, Hamburg 1976; czy Kreis Marienwerder – Aus der Geschichte des Landkreises bis zum 19. Jahrhundert, Hamburg 1979.

Erich Wernicke współpracował także z miejscowym muzeum – Heimatmuseum Westpreussen in Marienwerder (Muzeum Regionalne Prus Zachodnich w Kwidzynie). Wraz z Waldemarem Heymem i Towarzystwem Historycznym Rejencji Kwidzyńskiej był fundatorem pierwszych eksponatów, które stanowiły zalążek zbiorów muzealnych. Przekazał wówczas 20 zabytków archeologicznych. W 1937 r. z powodów politycznych został usunięty ze stanowiska dyrektora szkoły i w wieku 60 lat przeszedł na emeryturę. Przeprowadził się do Meiningen w Turyngii, gdzie pomimo wszystkich bolesnych doświadczeń kontynuował badania nad historią miasta i regionu. Zmarł 10 września 1953 r. w wieku 76 lat w miejscowości Walsrode.

(oprac. J. Jezierska, Ł. Rzepczyński)