Walther Ziesemer (1882−1951)

Urodził się 7 czerwca 1882 r. w Lubawie, jako syn nauczyciela. W 1895 r. rodzina Ziesemerów przeniosła się do Malborka, gdzie Walther ukończył gimnazjum. W 1900 r. udał się na studia uniwersyteckie do Lipska i Berlina (filozofia, literatura, historia). Ukończył je sześć lat później, pisząc pracę poświęconą krzyżackiemu kronikarzowi Nicolaus von Jeroschin und seine Quelle. Po studiach wrócił do Malborka, a następnie trafił jako nauczyciel licealny do Gdańska. W 1911 r. doktoryzował się z germanistyki na Uniwersytecie w Królewcu i został profesorem tejże uczelni. Stanowisko to piastował do roku 1945. W 1922 r. został kierownikiem katedry języka i literatury niemieckiej, zaś trzy lata później przełożonym Instytutu Badań Ojczyźnianych (Institut für Heimatforschung).

Dzięki kontaktom z Conradem Steinbrechtem zwrócił uwagę na księgi skarbowe zakonu. Dlatego też spośród wielu jego prac wymienić należy przede wszystkim wydawnictwa źródłowe dotyczące zamku malborskiego w czasach wielkich mistrzów. Pierwszym, wydanym już w 1910 r. jako załącznik do programu miejscowego gimnazjum, była księga czynszów zamku i okolicznych wsi (Das Zinsbuch des Hauses Marienburg). Rok później ukazała się księga wydatków malborskiego komtura domowego (Das Ausgabebuch des Marienburger Hauskomturs für die Jahre 1410−1420), w 1913 księga konwentu (Das Marienburger Konventsbuch der Jahre 1399−1412), a w 1916 inwentarz majątkowy zamku (Das Marienburger Ämterbuch). Cykl ten zamykał wydany w 1921 r. inwentarz majątkowy zakonu (Das Große Ämterbuch des Deutschen Ordens). Z późniejszych publikacji wspomnieć należy pracę na temat dialektów wschodniopruskich (Die ostpreußischen Mundarten, 1924) i historię piśmiennictwa zakonnego (Die Literatur des Deutschen Ordens in Preussen, 1928). W latach 1935−40 Ziesemer redagował Słownik pruski (Das Preußische Wörterbuch), nad którym pracę rozpoczął już w roku 1911.

Jako jeden z najbliższych współpracowników Conrada Steinbrechta, 6 lipca 1923 r. pełnił przy jego trumnie wartę honorową w kaplicy św. Anny wraz z Bernhardem Schmidem.

W 1945 r. opuścił Królewiec udając się do Marburga. Na tutejszym uniwersytecie w dalszym ciągu pracował naukowo, publikując m.in. monografię miasta swojej młodości Die Marienburg. W 1949 roku został profesorem honorowym tejże uczelni. Zmarł 14 września 1951 r. w Marburgu.

Lit.: Geschäftsbericht des Vorstandes des Vereins für die Herstellung und Ausschmückung der Marienburg für die Zeit vom 1. Oktober 1908 bis zum 1. Oktober 1911, Danzig 1911, s.10; Geschäftsbericht des Vorstandes des Vereins für die Herstellung und Ausschmückung der Marienburg für die Zeit vom 1. Oktober 1911 bis zum 1. Oktober 1916 bereitgestellt zu der im Herbst 1916 angesetzten Generalversammlung des Vereins für die Herstellung und Ausschmückung der Marienburg, Danzig 1916, s. 8−10; Ostdeutsche Gedenktage 1982, Bonn 1981, s. 58−59; U. Tolksdorf, 230 Jahre „Preußisches Wörterbuch“, Westpreußen-Jahrbuch, Bd. 40 (1990), s. 37−53; R. Rząd, Zamek w Malborku 1882−1945. Dni powszednie odbudowy, Malbork 2018, s. XX.

(oprac. R. Rząd)