Przejdź do treści
  • O projekcie
  • Straty
  • Odzyskane
  • Aktualności
  • Zbiory rozproszone
  • Ludzie
  • Publikacje
  • Baza źródeł
  • Galeria
  • Media
  • Kontakt
  • Polski
  • English
Menu
  • O projekcie
  • Straty
  • Odzyskane
  • Aktualności
  • Zbiory rozproszone
  • Ludzie
  • Publikacje
  • Baza źródeł
  • Galeria
  • Media
  • Kontakt
  • Polski
  • English
  • Straty

Witraż „Elektor Bawarii” z Wielkiego Refektarza

proweniencja: Berlin?

warsztat: Franz Lauterbach

technika: witrażownictwo

materiał: szkło, ołów

data powstania: 1908−1909 r.

data utraty dzieła: lata 1945−1960

Witraż o wymiarach 55 x 158 cm, złożony z 3 kwater, oprawiony w prostokątną, drewnianą ramę z dwoma  zawiasami i zawieszony na hakach prawego ościeża okna nr 11 po wschodniej stronie sali (patrz: rzut).

Pełnopostaciowy, symboliczny wizerunek elektora Bawarii, jednego z siedmiu którzy wybierali cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Dojrzały mężczyzna ukazany en face, w rozkroku, z głową zwróconą w lewo. Ubrany w kolczugę i nałożoną na nią tunikę sięgającą kolan. Na głowie kaptur kolczy z hełmem typu łebka. Dłonie w rękawicach kolczych: prawa podtrzymuje hełm garnczkowy z klejnotem w kształcie ukoronowanego, siedzącego lwa, lewa ręka spoczywa na wysokości biodra, na tarczy zawieszonej na mieczu w pochwie, wspartym na ziemi. Na nogach stalowe nagolenniki i ostrogi. Na tarczy czteropolowy herb: ukośne szachownice i kroczące lwy. Nad głową zawinięta wstęga z nieczytelną inskrypcją. Tło przedstawienia wypełnione niewielkimi polami w kształcie krzyży i stylizowanymi motywami roślinnymi w dolnej części. U podstawy uproszczony fryz arkadkowy z maswerkami.

Zaznaczyć należy, że książę Bawarii uzyskał prawa elektorskie dopiero w 1623 r. Wówczas to zgodnie z decyzją cesarza Ferdynanda II wykluczono z tego grona nadreńskich hrabiów palatyńskich, którzy mieli prawo wyboru władcy Rzeszy już od roku 1198, tj. od decyzji papieża Innocentego III.

Jeden z witraży wchodzących w skład zespołu prezentującego poczet „Najlepszych Bohaterów” – cyklu ikonograficznego stworzonego ok. 1902 r. przez Conrada Steinbrechta z zamiarem wykorzystania w oknach  Wielkiego Refektarza, nawiązującego do znanego w średniowieczu motywu „Dziewięciu Bohaterów”.

Lit.: Geschäftsbericht des Vorstandes des Vereins für die Herstellung und Ausschmückung der Marienburg für die Zeit vom 1. Oktober 1902 bis zum 1. Oktober 1905, Danzig 1905, s. 5; R. Rząd, Zespoły heraldyczne w dekoracji Wielkiego Refektarza na Zamku Średnim w Malborku w XIX i XX wieku, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, Nowa Seria, t. 1 (12), 1993, s. 121−123; K-F. Johannes, Die Goldene Bulle und die Praxis der Königswahl 1356–1410, Archiv für mittelalterliche Philosophie und Kultur, Band 14, 2008, s. 179–199.

(oprac. R. Rząd)

 

 

Marienburg Baujahr 1909, il. 14.

Rzut wnętrza Wielkiego Refektarza prezentujący układ witraży stanowiących poczet "Najlepszych bohaterów"; oprac. R. Rząd.

PrevPoprzedniTapiserie z dekoracji zaplecka stalli lewitów: Pokłon Trzech Króli
NastępnyTapiserie z dekoracji zaplecka stalli lewitów: tapiseria z nieokreślonymi świętymiNext

© Muzeum Zamkowe w Malborku. Wszystkie prawa zastrzeżone.

Projekt i wykonanie: agencja reklamowa artbeat