Proweniencja: Chiny, dynastia Qing, okres Guangxu (1875–1908)
Warsztat nieznany, prawdopodobnie cegielnia cesarska
Detal architektoniczny; glina, odciskanie w matrycy, obróbka ręczna, suszenie, szkliwienie szkliwami barwionymi w masie związkami metali (kolor: zielony, niebieski, żółty, biały, czarny); wymiary: nieznane
Sygnatury, napisy: brak
Nr przedwojenne inw.: nieznane
Data utraty dzieła: l. 1945–1961
Obecne miejsce przechowywania, inw.: nieznane
Bibl.: Marienburg Baujahr 1910, fot. 4; China Abteilung 1910, Nachrichten der Königlichen Schlossbauverwaltung zu Marienburg Westpr. über die Tätigkeit in den Baujahren 1909, 1910 und 1911, Danzig (1911), s.13, Abb. 9.
Pod fotografią z Marienburg Baujahr 1910 umieszczono odręczny napis:
Chinesische Dach „Aufsätze” glasierte Tonstücke, Geschenke der Kaiserlichen Regierung in Peking durch den Prinzen Su tsing wang (Gliniane, glazurowane elementy „nasadek” [zakończeń] chińskiego dachu. Podarunek cesarskiego rządu w Pekinie [przekazany] przez księcia Su tsing wanga [dawniej: Chún qīnwáng, obecnie: Zàifēng]).
Akroteriony były jednymi z najokazalszych eksponatów w podarowanym zespole, ze względu na swoją wielkość i kolorystykę. Umieszczone były na górnej półce regału w magazynie detali architektonicznych w Spichlerzu na Zamku Wysokim (obecnie Sala Dwukominowa). Z tyłu na tej samej półce oparta była dekoracja konstrukcji dachu widoczna w formie dwóch połączonych na krzyż ozdobnych walców. Mały jej fragment zachował się. Obecnie znajduje się w piwnicy pod kuchnią na Zamku Wysokim wraz z reliktami dachówek i innego typu dekoracji chińskiego dachu.
- Duży akroterion w kształcie torsu węża i głowy lwa opracowany plastycznie i zapewne wielobarwnie szkliwiony. Paszcza zwierzęcia rozwarta, z szeregami zębów i kłami. Wokół jej rozwarcia sierść pozawijana była na wzór okrągłych chmurek. Grzywa podniesiona i ukształtowana w czubek przytrzymywana przez krótkie rogi. Tors zwierzęcia pokrywały łuski i sierść ujęta w pukle, ale również przypominające motyw chińskich chmur. Krótkie łapy zakończone szponami mocno przyległy do łuskowatego torsu zwierzęcia (prawy).
- Mały akroterion; zakończenie konstrukcyjnej belki więźby dachowej w postaci pokrytego łuskami torsu fantastycznego zwierzęcia. Ukazany został z podniesioną lwią głową o wyłupiastych, guziczkowatych oczach oraz z grzywą w kształcie stożka przytrzymywaną rogami. Jego przednie, krótkie łapy zakończone szponami ściśle przylegały do torsu (lewy).
Ikonografia: w mitologii chińskiej smok symbolizował cesarza lub sprawiedliwość. Nie wiadomo ile szponów miały smoki z kolekcji malborskiej, ale można przypuszczać że pięć, gdyż ta liczba wskazywała na cesarza. Wówczas taki smok symbolizował imperialną siłę i władzę. Nie wiadomo też, jakiego koloru był mniejszy smok. W chińskiej mitologii również kolory miały znaczenie.
(oprac. dr B. Pospieszna)
