Nakrycie na łóżko

autor: K.F.

miejsce pochodzenia: Gurcz

czas powstania: 1836

materiał: tkanina o splocie płóciennym, białe nici bawełniane

technika: haft biały

wymiary: nieznane

dawny numer inwentarzowy: W. Pr. 2876

Nakrycie do łóżka baldachimowego tudzież wierzchnie prześcieradło (niem. Vorstecklacken) wykonane z cienkiej, być może lnianej, tkaniny o splocie płóciennym. Centralna część została ozdobiona techniką haftu białego. Zastosowana do wykonania wzoru biała nić bawełniana jest jaśniejsza od podkładu. Regularność tego ostatniego wyklucza sugerowane niegdyś użycie do tego celu samodziału.

Zastosowany przez hafciarkę wzór florystyczny składa się z dużych kwiatów o środkach wykonanych w technice mereżki, płatków i drobnych listków w hafcie atłaskowym, łodyżek za pomocą sznureczka oraz elementów dziurkowanych stworzonych przy użyciu haftu przekłuwanego. Charakterystyczna jest powtarzalność dominującego motywu centralnego (co drugi kwiat). Należy jednak zauważyć, iż za każdym razem ażur występuje w nieco odmiennej formie. Wstawka jest zamknięta symetrycznie linearnym motywem haftu dziurkowanego tworzącym rodzaj specyficznej bordiury. Różnorodność techniki haftu przy stosunkowo prostym rysunku wzoru znacznie wzbogaca fakturę tkaniny a wraz z nią jej walory wizualne. Choć nie znamy pełnego nazwiska autora haftu, to pozostawił on w dolnej części tkaniny sygnaturę w postaci swoich inicjałów i daty wykonania.

Nakrycie znalazło się w 1938 r. w zbiorach Regionalnego Muzeum Prus Zachodnich w Kwidzynie (niem. Heimatmuseum Westpreussen in Marienwerder). Zgodnie z adnotacją w księdze inwentarzowej pozyskano je od pani Tghart z miejscowości Wielkie Walichnowy (niem. Gross Falckenau). Pochodziło jednak ze spadku po pani Wiebe z Gurcza (niem. Gutsch). Jego wartość określono wówczas na 50 marek niemieckich. Nakrycie zaginęło w czasie drugiej wojny światowej. Pozostał jedynie jego wizerunek w fototece W. Heyma (neg. 1990)

(oprac. J. Jezierska)