Proweniencja: Chiny, dynastia Qing, okres Kangxi (1662–1722) lub Qianlong (1736–1795).
Warsztat: nieznany, prawdopodobnie z okolic Beijing (Pekin)
Detal architektoniczny; glina palona; odciskanie w matrycy, obróbka ręczna, szkliwienie przypuszczalnie na kolor zielony, kilkakrotne wypalanie
Wymiary: nieznane, przypuszczalnie wys. ok. 30 cm (dane na podstawie porównania z artefaktami ze zbiorów Museum für Ostasiatische Kunst w Kolonii).
Sygnatury, napisy – brak
Nr przedwojenny inw. – nieznany
Data utraty dzieła: 1945 r.
Obecne miejsce przechowywania, inw. – nieznane
Najprawdopodobniej i ten element mógł pochodzić z daru chińskiego księcia regenta przekazanego do malborskich zbiorów w 1908 roku przez majora Reinholda Khlemeta.
Był to jeden z dwóch segmentów zakończenia kalenicy dachu, które razem tworzyły naszczytnik, czyli odpowiednik europejskiego akroterionu. Skrzynkowa konstrukcja segmentu została opracowana plastycznie z dwóch stron w postaci smoka o łuskowatym torsie zwiniętym wolutowo i umieszczonym tuż nad głową jak róg oraz z łapami o pięciu pazurach, które umieszczone były za jego głową. Nad nią, w górnej ściance konstrukcji znajdował się otwór, aby nasadzić kolejny segment z kolejną łapą ze szponami. Głowa smoka z rozwartą paszczą z jęzorem i rogiem na nosie zawiniętym w ślimacznicę była największym i najbardziej wyrazistym elementem całej kompozycji. W smoczej paszczy znajdował się okrągły otwór montażowy łączący ten element z pozostałymi dachówkami lub ozdobami kalenicy. W ukośnie ściętej ściance z tyłu segmentu znajdował się główny otwór montażowy za pomocą, którego można było połączyć oba identyczne segmenty w tzw. sowi ogon (chin. hejiaowen) naszczytnika dachu czterospadowego.
Ikonografia: smok – w mitologii chińskiej jest przede wszystkim symbolem cesarza i pierwiastka męskiego (chin. yang). Kolor zielony w mitologii chińskiej to przede wszystkim symbol życia i wiosny (zob. Wolfram Eberhard, Symbole chińskie, Kraków 1998,s. 234–237, 302–303).
W malborskich zbiorach obok opisanego wyżej segmentu znajdowały się jeszcze dwa, młodsze opracowane dosyć schematycznie, w bardzo podobny sposób jak te, które znajdują się w kolońskich zbiorach Muzeum Sztuki Wschodnioazjatyckiej, a datowane są na przełom XIX na XX wiek (zob.: Jiena Huo, Weisses Gold. Porzellan und Baukeramik aus China 1400 bis 1900, Köln 2015, s. 234–237 [kat. 94]).
(oprac. dr B. Pospieszna)
