Skarb z Podzamcza

Znalezisko archeologiczne, które zostało odnotowane pod dwoma numerami inwentarzowymi pochodziło z Podzamcza. W skład jego wchodziło srebrne serduszko, pojemnik na odważniki w kształcie zamykanego wiaderka oraz monety z XVI i początków XVII wieku. Dwa zabytki zostały przekazane do muzeum w formie daru przez emerytowanego nauczyciela Zilza z Cygan w 1927 r. Trudno określić co stało się z monetami, gdyż adnotacja w księdze nie jest pod tym względem jednoznaczna. Nie został także określony materiał, z którego były one wykonane.

Srebrna ozdoba w kształcie serduszka miała zachowaną igłę i wygrawerowaną na spodniej stronie inskrypcję DINNIES((KRETLOW)). Została wyceniona przez muzealnika na 3 marki niemieckie. Miała niewielkie rozmiary w porównaniu z innymi srebrnymi ozdobami ujętymi na negatywie 410. Niestety pełne jej wymiary nie są znane. Została zapisana w księdze inwentarzowej Regionalnego Muzeum Prus Zachodnich w Kwidzynie (niem. Heimatmuseum Westpreussen in Marienwerder) pod numerem 1363. Ważnym elementem serduszka jest inskrypcja. Słowa znajdujące się w jego górnej partii to DINNIES. Jest to jedna z form zapisu imienia, którego polskim odpowiednikiem jest Dionizy lub ewentualnie w formie żeńskiej Dionizja. W dolnej partii ozdoby w nawiasie podwójnym zostało umieszczone nazwisko ((KRETLOW)).

Drugim zabytkiem wchodzącym w skład skarbu z Podzamcza był pojemnik na odważniki. Niestety zgodnie z adnotacją w księdze inwentarzowej nie było już przy nim odważników, a więc zestaw był niekompletny. Także i w tym wypadku nie został odnotowany materiał, z którego obiekt był wykonany. Zapewne niekompletność, jak i rodzaj materiału, wpłynęły na wartość oznaczoną w inwentarzu, a mianowicie 1 markę niemiecką. Analogiczne zabytki można znaleźć wśród XVII-wiecznych wyrobów norymberskich.

Z całego skarbu z Podzamcza do kwidzyńskiego muzeum w okresie międzywojennym trafiły ewidentnie dwa zabytki: serduszko, które w księdze inwentarzowej otrzymało holenderską nazwę „Hartje” oraz wiaderkowaty pojemnik na odważniki. Niestety oba zaginęły w czasie II wojny światowej. Przetrwały tylko ich wizerunki.

Źródła: Księga inwentarzowa Heimatmuseum Westpreussen in Marienwerder, s. 140; R. Laufkoetter, Einsatzgewichteaus Nürnberg und Europa. Original oderFälschung?, [b.m.] 2019.

(oprac. J. Jezierska)