Proweniencja: Wielka Brytania, Staffordshire; Cobridge
Warsztat: Elder Road Pottery Works w Cobridge; garncarnia Thomasa Furnivala
Fajans; jasna miałka glinka, odlew w matrycy składanej, obróbka ręczna, suszenie, druk transferowy ceramiczny, szkliwienie, kilkakrotne wypalanie; oprawa cynowa.
Wymiary: wys. 22 cm
Inw. przedwojenny HMM WPr. 1251
W 1927 roku angielski, fajansowy dzbanek, sygnowany „FURNIVAL” został zakupiony na aukcji w Würz[burgu]. Jego wartość zakupu to 25 marek (ryc. 1).
Był to dzbanek–nalewka, o korpusie w typie balaska na niskim pierścieniu podstawy, który górą przechodził w szeroki, lejkowaty wylew z równie szerokim, nieco wypiętrzonym i wywiniętym dziobkiem. Ucho wałeczkowate, zbudowane z ceownika zostało dolepione do miejsca największej wydętości brzuśca i do krawędzi wylewu. Brzusiec ozdobiono dekoracją w technice druku transferowego w kolorze brązowym, przedstawiającą cztery antyczne wazy stojące na blacie konsoli meblowej (fr. pied de trumeau). Pod wylewem była dekoracja ornamentalna w postaci bordiury lub lambrekinu. Wylew był oprawny w cienką, cynową pokrywę. Na spodzie naczynia był drukowany w brązowym kolorze napis „FURNIVAL”.
Bibl.: Inventar Heimat Museum Marienwerder 1925−1944, s. 126, poz. 1251.
————————————————————————————————————————————
Czy było to naczynie fajansowe, a może szkliwiona angielska kamionka trudno dziś już to ocenić i zweryfikować. Za Heymem przyjmujemy, iż było to naczynie z fajansu delikatnego ozdobione drukiem transferowym o dekoracji w stylu neoklasycystycznym. W latach 1860–1870 w ośrodkach ceramicznych w Staffordshire powrócono do wzorów antycznych. Najbardziej popularne było wzornictwo pod nazwą Wazy etruskie (ang. Etruscan Vases) (ryc. 2), które rozpowszechniła manufaktura Mayer&Elliot English w latach 70. aż po 80. XIX wieku.
W latach 1845−1870 Jakub Furnival (zm. 1880) prowadził garncarnię przy Starej Drodze w Cobridge i znakował swoje wyroby nazwiskiem. W latach 1851−1864 bracia współpracowali ze sobą. Po odejściu brata z zakładu Tomasz (zm. 1870) poprowadził już samodzielnie dwie manufaktury ceramiczne w Cobridge i Stoke-on-Trent. W tym okresie nadal znakował wyroby tylko nazwiskiem, rzadko dodawał swój monogram. Furnivalowie produkowali początkowo proste toaletowe wyroby garncarskie, fajansowe i kamionkowe na rynki amerykańskie (Stany Zjednoczone, Kanada), a na rynek lokalny kilka rodzajów serwisów stołowych i toaletowych. Pośród różnorodnych wyrobów specjalnością manufaktur były serwisy obiadowe i toaletowe o antycznym designie na prostych, białych naczyniach, które odlewano w matrycach składanych. Na talerzach i półmiskach dekoracją często były tylko nacięcia krawędzi o delikatnych, drobnych liniach, które wypełniano glazurą. Cechą charakterystyczną tej manufaktury było łączenie druku transferowego, ręcznego malowania emaliami i złocenia na wypalonym czerepie (zob.: https://www.furnivals-pottery.weebly.com/thomas-furnival-1864-71.html (15.05.2019)).
(oprac. dr B. Pospieszna)
