autor: David Freymann?
miejsce pochodzenia: Kwidzyn, powiat kwidzyński
czas powstania: 1840 r.
materiał: drewno
technika: snycerka, relief wklęsły
wymiary: 32,5 x 18,1 cm
sygnatura: David Freymann Lochendorf 1840
dawny numer inw.: W.Pr. 115
Do zbiorów Muzeum Regionalnego Prus Zachodnich w Kwidzynie (Heimatmuseum Westpreussen in Marienwerder) pozyskana w formie daru od piekarza Krämera z Kwidzyna w 1925 r. Ówczesny kustosz, W. Heym wycenił jej wartość na 20 marek. Zgodnie z notatką umieszczoną w księdze inwentarzowej z jednej strony znajdowało się przedstawienie jeźdźca w wysokim kapeluszu z piórem siedzącego na bogato przystrojonym koniu, natomiast z drugiej strony – wizerunek gospodarza w ostrogach i kapeluszu z szerokim rondem, siedzącego na kogucie. Na zachowanym przedwojennym negatywie znajduje się przedstawienie z kogutem. W górnej partii formy została wyryta informacja wskazująca najprawdopodobniej snycerza, którym był David Freymann z Lochendorf oraz datę wykonania tj. 1840 rok.
Zarówno kogut, jak i jeździec odznaczają się drobiazgowym opracowaniem. Jeździec ubrany był w rodzaj marynarki odcinanej w pasie i posiadającej 8 guzików. Jego kapelusz z szerokim rondem był finezyjnie wygięty z prawej strony. Falista linia powyżej ronda może wskazywać na zastosowanie jakiejś taśmy lub wstążki w pierwowzorze. Cechą charakterystyczną stroju jeźdźca były także wysokie buty z ostrogami z bodźcem gwiaździstym. Jedynym elementem formy przedstawionym schematycznie była twarz jeźdźca. Niedoskonałość tej partii znajdowała się także na innych formach z kolekcji stworzonej przez A. Heyma.
Wg informacji zawartej w księdze inwentarzowej forma ta stanowiła część kolekcji, która pozostała po funkcjonującej 40 lat wcześniej (czyli w latach 80. XIX w.) piernikarni Klafta. Jego wnuczka twierdziła, iż formy były wykonane właśnie przez jej dziadka. Ze względu na zróżnicowane opracowanie powierzchni, stopień schematyczności i ogólny stan zachowania, jedynie do części z nich mogła się odnosić ta informacja.
Warto podkreślić, że sam piernikarz Wilhelm Klaft mieszkał w Kwidzynie jeszcze w 1912 r. przy ul. Małej Wałowej (Kleine Wallstrasse). Warto także zwrócić uwagę, że jedynie w stosunku do niego w Kwidzynie w księgach adresowych miasta było stosowane określenie Pfefferküchler. Wśród kwidzyńskich wytwórców pieczywa był to jedyny wzmiankowany piernikarz. Być może był on ostatnim przedstawicielem tej gałęzi piekarnictwa w historii Kwidzyna.
Forma zaginęła w trakcie II wojny światowej. Pozostał jedynie jej negatyw (nr 3064).
(oprac. J. Jezierska)
Negatyw ze zbiorów Muzeum w Kwidzynie, nr 3064, fot. L. Okoński.