10 grudnia w Muzeum Zamkowym w Malborku odbyła się kolejna konferencja naukowa w ramach ministerialnego programu Badanie polskich strat wojennych. Podczas konferencji pt. Przeszłe i teraźniejsze kolekcje w świetle problematyki strat wojennych i badań proweniencyjnych, pracownicy naukowi z krajowych instytucji podzielili się wynikami prowadzonych badań.
Konferencję zainaugurowało doniosłe wydarzenie jakim było przekazanie daru do Muzeum Zamkowego. Darczyńca – ksiądz Dariusz Lampkowski, proboszcz parafii pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Zwierznie, przekazał na ręce Dyrektora dr. hab. Janusza Trupindy projekt malowidła do jednej z kwater ołtarza głównego kościoła Najświętszej Marii Panny na Zamku Wysokim. Niewielkich rozmiarów akwarela z przedstawieniem scen z życia Jezusa: Adoracja Dzieciątka, Zwiastowanie pasterzom, Biczowanie oraz Cierniem koronowanie, stanowiła przerys kompozycji jednej z kwater ołtarza św. Klary z katedry w Kolonii.
Przekazany zabytek jest fragmentem dokumentacji służącej wykonaniu kopii skrzydeł wyżej wymienionego poliptyku, które zamontowano do skrzyni ołtarza głównego w kościele zamkowym.
Za piękny gest księdza Dariusza serdecznie dziękujemy. Tym samym, za sprawą działalności zespołu „stratowego”, do zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku powrócił kolejny już zabytek z zamkową proweniencją.
Ołtarz główny z kościoła NMP na Zamku Wysokim; Marienburg Baujahr 1913, fot. 8.
Kwatera ołtarza z kościoła NMP na Zamku Wysokim; Marienburg Baujahr 1913, fot. 8 (fragment).
Projekt przekazany do zbiorów zamkowych (fot. L. Okoński).
Przekazanie projektu - na zdjęciu od lewej ks. D. Lampkowski, J. Czarnowska-Pfeifer, A. Siuciak, Dyrektor MZM dr hab. J. Trupinda (fot. B. Butryn).
Następnie rozpoczęto wystąpienia poszczególnych badaczy. Małgorzata Zając, przedstawicielka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zaprezentowała wyniki prac poszczególnych muzeów, w tym Muzeum Zamkowego w Malborku, w kontekście programu Badanie polskich strat wojennych i ich wpływu na uzupełnianie ministerialnej bazy strat wojennych. Reprezentant Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Kacper Martyka przedstawił temat strat wojennych archeologicznej kolekcji dawnego Grenzlandmuseum Neidenburg, wykazując niespodziewane malborskie tropy. Aleksandra Siuciak przybliżyła postać Zofii Hendzel, kierowniczki i kustoszki zamku malborskiego, która objęła nad nim pieczę tuż po wojnie z ramienia Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, pracując w wyjątkowo trudnych warunkach. Dr Jacek Zinkiewicz z Muzeum Krakowa omówił badania proweniencji militariów pozyskanych do Muzeum Historycznego Miasta Krakowa z powojennej składnicy muzealnej w Namysłowie, wśród których znajdowały się również obiekty z malborskiej, przedwojennej kolekcji. W tematyce militariów wypowiedzieli się także malborscy muzealnicy, starszy kustosz Antoni R. Chodyński przybliżył słuchaczom temat nieznanej zbrojowni Zygmunta Działowskiego w ziemi chełmińskiej (Zarząd Odbudowy Zamku otrzymał propozycję zakupu tej kolekcji do Malborka, ostatecznie nie doszedł on do skutku). Aleksander Masłowski oraz dr Daniel Gosk wyjaśnili trudności związane z transkrypcją i tłumaczeniem dokumentu historycznego, jakim jest inwentarz kolekcji Theodora Josepha Blella. Badacze z Muzeum Zamkowego w Malborku Monika Czapska oraz Bartłomiej Butryn zaprezentowali niespodziewane wyniki kwerend dotyczące kopii głównej kompozycji retabulum ołtarzowego Hansa Memlinga z kościoła NMP w Gdańsku. W tematyce artystycznej referat wygłosiła również Marta Krzyżowska z Muzeum Gdańska przedstawiając album Johanna Carla Schultza ze zbiorów tamtejszego muzeum, a pochodzący z dawnych zbiorów zamku malborskiego. Na zakończenie konferencji Bartłomiej Butryn zaprezentował swoje spostrzeżenia odnośnie inwentarzy nieistniejących kolekcji w świetle badań proweniencyjnych i artystycznych.
Wszystkim prelegentom oraz uczestnikom konferencji serdecznie dziękujemy za udział i mamy nadzieję na kolejne, owocne spotkania naukowe!
oprac. J. Czarnowska-Pfeifer
Relacja fotograficzna Ł. Rzepczyński, B. Butryn, A. Siuciak.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury