Proweniencja: Wielka Brytania, Staffordshire
Warsztat: nieznany
Znaki: niesygnowany
Kamionka angielska; jasna miałka glinka, odlew w matrycy składanej, obróbka ręczna, suszenie, wypalanie w atmosferze utleniającej. Powierzchnia naczynia pokryta farbami miedzianymi tzw. lustrowymi, wypał w atmosferze redukcyjnej. Ornament malowany związkami kobaltu naszkliwnie.
Wymiary: nieznane; na podstawie porównania: wys. ok. 16 cm, śr. podst. ok. 9 cm
Inw. przedwojenny HMM WPr. 738
Data utraty zabytku: 1945–1961
Obecne miejsce przechowywania, inw.: nieznane
Inventar Heimat Museum Marienwerder 1925−1944, s. 62, poz. 738
W 1925 roku fajansowy dzbanek został podarowany do zbiorów muzealnych przez mistrza ślusarskiego Conrada Leinbauma, który mieszkał przy Kehrwiederstrasse 2/3 (obecnie ul. Ślepa) w Kwidzynie. Wartość daru oszacowano na 2 marki.
Zaginiony przedmiot to dzbanek o kształcie nalewki. Korpus w typie balaska na grubym pierścieniu podstawy, który górą przechodził w szeroki, lejkowaty wylew z równie szerokim, nieco wypiętrzonym i wywiniętym dziobkiem. Pod nim najprawdopodobniej znajdowała się plastycznie opracowana maska satyra. Ucho uformowane zostało na kształt wici roślinnej ze zgrubieniami, odrostkami liści oraz wąsem zawiniętym spiralnie i ulokowanym w najwyższym punkcie. Zostało ono dolepione do miejsca największej wydętości brzuśca i do krawędzi wylewu. Ornament w postaci wici pod wylewem zapewne opracowany był również reliefowo i podmalowany kobaltem na lustrowym tle. Po obu stronach korpusu naczynia znajdowały się dwa identyczne przedstawienia figuralne opracowane reliefowo. Całość pomalowana była farbą lustrową na bazie miedzi. Tematem przedstawienia były figury dwóch chłopców. Chłopiec po lewej stronie siedział na pupie z nogami uniesionymi i zgiętymi w kolanach vis à vis drugiego, siedzącego na stopach. Ten drugi na głowie miał charakterystyczną stożkowatą czapeczkę. Pomiędzy nimi rozrzucone były różne przedmioty.
———————————————————————————————————————————————-
Waldemar Heym przyjął, iż było to naczynie z fajansu i domniemywał jedynie jego angielską proweniencję. Choć nie było ono sygnowane, to można na podstawie analogicznych dzbanów stwierdzić, iż nie było to naczynie fajansowe tylko tzw. kamionka angielska odlewana w formie, stąd dekoracja reliefowa bardzo rozbudowanej sceny figuralnej. Ponieważ były to wyroby produkowane masowo, które kupowano i przywożono, jako podarki z podróży, można dziś odnaleźć podobne przedmioty na różnych aukcjach. Podobnie było i w tym przypadku. W serwisie Etsy opublikowany został identycznie ozdobiony dzban o wymiarach 6,25 cala (ok. 15,90 cm) wysokości i 3,5 cala (ok. 8,9 cm) średnicy podstawy (https://www.etsy.com/pl/listing/5308916/antique-royal-staffordshire 14.06.2019).
Podobne naczynia, ale w odmiennej kolorystyce znajdują się dziś w zbiorach prywatnych i instytucjonalnych w Północnym Szlezwiku i na terenie Meklemburgii (zobacz: Wolfgang Rudolph, Sailor Souvenirs. Stoneware, Faiences and Porcelain of three Centuries, Edition Leipzig 1985, s. 69, ryc. 66, s. 80–81). Produkowano je w ośrodku Staffordshire w latach 1830–1900 na rynek północnoeuropejski. W związku z tym, iż nie były sygnowane trudno dziś jednoznacznie określić, która angielska manufaktura je produkowała.
(oprac. dr B. Pospieszna)
